Postawienie diagnozy o celiakii wiąże się z koniecznością stosowania diety bezglutenowej przez całe życie. Ten sposób żywienia zakłada całkowite wykreślenie z codziennego jadłospisu produktów zawierających gluten i unikanie tych, w których ten składnik jest ukryty. Które artykuły spożywcze są zakazane na diecie bez glutenu? Co można jeść, mając celiakię? Odpowiedzi w kolejnych akapitach.
Dieta bezglutenowa – wskazania
Dieta bezglutenowa to sposób odżywiania, który zakłada wyeliminowanie z jadłospisu produktów spożywczych zawierających gluten, czyli białko roślinne. Jest zalecana przez lekarzy osobom, u których stwierdzono m.in.: celiakię, alergię na gluten (to drugi, zaraz po mleku, popularny alergen) czy nietolerancję tego składnika.
Wiele osób decyduje się przestrzegać zasad diety bez glutenu, ponieważ uważa ją za zdrową lub wierzy w jej działanie odchudzające. Jednak nie powinno się wdrażać w życie tego sposobu żywienia bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem i poddania się badaniom. Dlaczego? Wykluczenie glutenu z diety może doprowadzić do niedoborów m.in.: błonnika, kwasu foliowego, niacyny oraz witamin B1 i B2.
Czym jest celiakia?
Celiakia (inna nazwa – choroba trzewna) to schorzenie autoimmunologiczne o podłożu genetycznym. Powoduje zaburzenia przyswajania substancji odżywczych przez organizm i uszkodzenie kosmków jelitowych na skutek spożycia produktów z glutenem. Objawem celiakii są m.in. niedobory pokarmowe, które ujawniają badania krwi, dolegliwości bólowe brzucha, afty w jamie ustnej, a nawet permanentne zmęczenie.
Leczenie celiakii zakłada stosowanie ścisłej diety bezglutenowej przez całe życie. Warto pamiętać, że szkodliwe są nawet niewielkie ilości glutenu, dlatego też chorzy nie mogą pozwolić sobie na odstępstwa od reguł tego sposobu odżywiania się. Nieleczona celiakia może bowiem doprowadzić do nowotworu przewodu pokarmowego (najczęściej rozwija się chłoniak jelita). Szacuje się, że z chorobą trzewną zmaga się co najmniej 1% populacji Polski.
Czego nie można jeść na diecie bezglutenowej?
Zasady diety bezglutenowej są zbliżone do reguł zdrowego żywienia, np. chory powinien spożywać 4-5 posiłków dziennie w odstępach 3-godzinnych. Różnica polega na całkowitym wykluczeniu glutenu, składnika, który znajduje się w pszenicy (i jej dawnych odmianach, np. orkiszu), życie i jęczmieniu. w związku z tym osoby z celiakią, alergią czy nadwrażliwością na gluten nie mogą jeść przetworów tych zbóż, a więc płatków, kasz, makaronów i pieczywa.
W teorii owies jest bezglutenowy, jednak w trakcie zbiorów, transportu, przechowywania i procesu przetwarzania często zostaje zanieczyszczony pszenicą, żytem lub jęczmieniem. Najlepiej więc zrezygnować z kupowania owsa z nieznanych źródeł, wybierać certyfikowany i bezglutenowy. Ponadto osoby uczulone na gluten nie mogą jeść pieczywa cukierniczego suchego, ciast, drożdżówek i tradycyjnej pizzy.
Gdzie może być ukryty gluten?
W procesie produkcyjnym przetwory zbożowe mogą być dodawane niemal do wszystkiego, dlatego przed zakupem artykułu spożywczego należy zapoznać się z listą składników zamieszczoną na etykiecie. Gluten może być bowiem ukryty m.in. w: wędlinach i wyrobach garmażeryjnych mięsnych (parówki, kotlety mielone), płatkach śniadaniowych kukurydzianych (obecność słodu jęczmiennego), jogurtach owocowych, serach pleśniowych i śmietanie. Wykorzystuje się go ze względu na właściwości zachowywania zapachu (to dobry nośnik aromatów).
Jedzenie bez glutenu. Co jeść, mając celiakię?
Podstawą jadłospisu na diecie bezglutenowej powinny być wysokiej jakości warzywa i owoce (świeże, mrożone i konserwowane bez dodatków; stanowią źródło żelaza i witaminy B), mięso, ryby i jajka. Inne popularne produkty bezglutenowe to ryż biały i brązowy, kukurydza, warzywa strączkowe (soczewica, ciecierzyca i fasola) oraz orzechy.
Ponadto osoby z celiakią mogą jeść kasze i mąki ze zbóż naturalnie bezglutenowych (np. kaszę gryczaną, mąkę kukurydzianą), pieczywo i makarony z mąk bezglutenowych (przygotowywane samodzielnie, np. z mąki gryczanej czy ryżowej, lub kupne, oznakowane międzynarodowym symbolem przekreślonego kłosa, który informuje, że produkt jest wolny od glutenu i nie zawiera go więcej niż 20 mg na kg). Bezpieczne jest też picie mleka i jego przetworów: jogurtów naturalnych, maślanki i kefiru. Tłuszcze, które można spożywać na diecie bez glutenu, to masło, smalec i olej roślinny.
Wychodząc naprzeciw potrzebom klientów z celiakią, opracowaliśmy menu bezglutenowe, w którego skład wchodzą przystawki, dania główne i desery. Co można zjeść na obiad na diecie bezglutenowej w restauracji Pod Baranem? Proponujemy m.in. tradycyjny rosół lub zupę rybną, comber z sarny w sosie leśnym, pierogi ruskie albo pierś z kaczki w sosie jabłkowo-cynamonowym. Tort malinowy i creme brulee to nie jedyne propozycje deserów bezglutenowych w naszej karcie. Polecamy sprawdzić pozostałe dania kuchni polskiej wolne od glutenu!
Dowiedz się więcej: Propozycje dań bezglutenowych w Restauracji Pod Baranem