Wystarczy szczypta, aby poprawiła smak potrawy lub całkowicie zmieniła jej charakter. O czym mowa? O przyprawie korzennej. Jak ją wykorzystać w kuchni? Do których dań i napojów dodawać? W tym tekście podpowiadamy, jak stosować przyprawy korzenne.

Najpopularniejsze przyprawy korzenne

Przyprawy to suszone części roślin, a więc korzenie, kłącza, kora, liście, strąki i nasiona. Są to składniki potraw, które poprawiają ich smak (sprawiają, że jest głęboki i złożony), zapach i wygląd.

Najpopularniejsze przyprawy korzenne to m.in.:

• anyż gwiazdkowy

• cynamon

• gałka muszkatołowa

• goździki

• kardamon

• imbir

• kurkuma.

Te przyprawy pochodzą z Wysp Korzennych (dziś Moluki), które należą do Indonezji. Jak i kiedy trafiły do Europy po raz pierwszy?

W XVI wieku przyprawy korzenne były celem morskich wypraw, ponieważ stanowiły cenny towar (jak złoto i srebro). W taką podróż wybrał się też Ferdynand Magellan. Portugalski żeglarz wrócił do Hiszpanii z Wysp Korzennych tylko jednym okrętem, ale wypełnionym właśnie tymi przyprawami. Ten statek Magellana miał charakterystyczny herb: z goździkami, kulkami gałki muszkatołowej i laskami cynamonu.

Przyprawy korzenne nadają potrawom intensywny aromat i ostry smak, a niektóre nawet kolor.

Wystarczy szczypta, aby wzbogaciły lub zupełnie zmieniły charakter dania czy napoju. Jeśli użyjesz ich w nadmiarze, mogą je zdominować, a nawet sprawić, że będą niesmaczne. Z tego względu przypraw korzennych używa się tylko w niewielkich ilościach.

Jak wykorzystać je w kuchni?

Jak wykorzystać przyprawy korzenne w kuchni?

Czym – oprócz intensywnego zapachu – charakteryzują się aromatyczne przyprawy korzenne? Z jakimi potrawami najlepiej się komponują? Podpowiadamy, do czego je dodawać.

Anyż gwiaździsty

Anyż gwiaździsty ma intensywnie słodki, korzenny smak i zapach. Jego aromat przypomina lukrecję. Tę przyprawę w kształcie gwiazdki dodaje się do zarówno potraw wytrawnych, jak i słodkich. Anyżem gwiaździstym można przyprawić mięso: wieprzowinę, cielęcinę i drób. Warto go też dodawać do zup owocowych, wypieków i kompotów, ponieważ dobrze komponuje się np. z jabłkami i truskawkami. Ponadto anyż gwiaździsty świetnie współgra m.in. z cynamonem, który także jest przyprawą korzenną. Czym się wyróżnia?

Cynamon

Cynamon ma mocny, korzenny zapach i gorzko-słodki smak.

Najczęściej dodaje się go do potraw na słodko, a więc do: ciast z przyprawą korzenną, ciasteczek, deserów z jabłkami i owsianek. Jednak cynamonem można też przyprawić dania wytrawne, np. zupę z dyni czy gulasz wieprzowy, bitki i szynkę. W tych potrawach na słono dobrze łączy się z pieprzem, chilli i gałką muszkatołową.

Cynamon to także popularny dodatek do zimowej herbaty, czekolady i kawy o działaniu rozgrzewającym.

Gałka muszkatołowa

Gałka muszkatołowa ma intensywny korzenny zapach i słodkawo-gorzki smak, podobnie jak cynamon. Gdy jej spróbujesz, na języku wyczujesz lekko pieprzową nutę. Ta przyprawa jest uniwersalna. Można ją dodawać do słodkości, np. ciast i pieczonych owoców z lodami i bitą śmietaną. Gałką można też przyprawiać dania warzywne, np. zupę z dyni. Ponadto gałka muszkatołowa dobrze komponuje się z innymi warzywami, np. kalafiorem, marchewką i ziemniakami. To obowiązkowy składnik ziemniaczanego purée.

Goździki

Goździki mają korzenny smak. Są też lekko gorzkawe i piekące. Gdy rozgnieciesz je w moździerzu lub podgrzejesz, wydobędziesz ich owocowo-drzewny, słodki zapach.

Przede wszystkim tę aromatyczną przyprawę korzenną dodaje się do kompotów, grzanego wina i piwa. Goździkami można przyprawiać też ciasta i ciasteczka (np. pierniczki), przetwory owocowe (np. dżemy i konfitury).

Goździki to przyprawa nie tylko do słodkich napojów, dań na słodko, ale i mięs. Można nimi wzbogacić też smak i aromat baraniny, dziczyzny i wieprzowiny, a nawet potraw rybnych (po zmieleniu).

Kardamon

Kardamon ma intensywny zapach, który przypomina mieszankę cytryny i imbiru. W smaku jest ostro-słodki i piekący.

Tę aromatyczną przyprawę korzenną dodaje się do deserów, np. pierników czy sałatki owocowej. Kardamonem przyprawia się likiery i słodkie sosy. Wzbogaci on też aromat i smak potraw rybnych.

Imbir

Tak jak kardamon, imbir jest ostry i lekko słodki. Ma intensywny zapach.

Plastry świeżego imbiru dodaje się do rozgrzewającej herbaty z miodem i sokiem z cytryny. Ze względu na właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe jesienią i zimą warto nim przyprawiać też potrawy: zupy, makarony, dania mięsne.

Ponadto ta przyprawa pasuje do wypieków. Jest podstawowym składnikiem ciasteczek imbirowych i piernika.

Kurkuma

Do imbiru – pod względem wyglądu i smaku – jest podobna kurkuma. Jednak ma ona bardziej intensywny kolor.

Kurkuma to główny składnik mieszanki przypraw, czyli curry (obok czarnego pieprzu, chilli, cynamonu, imbiru, kuminu, kolendry, kardamonu i anyżu). Najczęściej tę przyprawę korzenną dodaje się do dań mięsnych, sosów i ryżu w kuchni indyjskiej. Poprawia ich smak i zapach, a także nadaje im piękny kolor (żółty).

Jesteś ciekaw, do czego nasz szef kuchni używa przypraw korzennych? Jan Baran przyprawia nimi zarówno słodkie wypieki, jak i dania wytrawne.

Wyczujesz je m.in. w kawowo-czekoladowym torcie korzennym. Jest to aromatyczne piernikowe ciasto z przyprawą korzenną, które nasz szef kuchni przekłada masą maślano-jajeczną. Piecze ten tort tak, jak kiedyś robiły to gospodynie.

Ponadto Jan Baran przygotowuje autorską mieszankę przypraw korzennych. Marynuje w niej matiasy, z których potem robi śledzie po krakowsku.

Szef kuchni nie może zdradzić, których przypraw korzennych używa podczas gotowania. Być może sam rozpoznasz skład mieszanki, gdy zamówisz tę zimną zakąskę? Przyjdź do Pod Baranem i przetestuj swoje kubki smakowe.

A czy wiesz, że przyprawy korzenne są zdrowe? Przeczytaj, jak wpływają na organizm.

Właściwości lecznicze przypraw korzennych

Przyprawy korzenne są źródłem witamin (np. witaminy C) i składników mineralnych, np. wapnia, żelaza i magnezu. To też zdrowszy zamiennik soli.

Ponadto – dzięki temu, że zawierają olejki eteryczne, np. cynamonowy, goździkowy, imbirowy – przyprawy korzenne:

• wspomagają pracę układu pokarmowego

• wspierają pracę mózgu

• poprawiają odporność

• rozgrzewają

• działają przeciwbólowo

• poprawiają samopoczucie

• dodają energii

• działają przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie.

Podsumowując: przyprawy korzenne poprawiają smak i zapach dań. Są też zdrowe. Mamy więc nadzieję, że będziesz ich używać podczas gotowania. Tylko pamiętaj: rób to z umiarem.