Warzywa w polskiej kuchni – które są najchętniej stosowane?

Najpopularniejsze warzywa w Polsce to m.in.: ziemniaki, cebula i marchewka. Można je gotować, dusić, piec, smażyć. Można je marynować, konserwować i kisić. Jakie inne warzywa najchętniej stosuje się w polskiej kuchni? Co przyrządza się z nich w poszczególnych regionach kraju? O tym właśnie piszemy w tym tekście.

Nie tylko ziemniaki… Jakie warzywa w Polsce stosuje się najczęściej?

Warzywa to podstawa polskiej kuchni. To stały składnik nie tylko kolacji i obiadów, ale także śniadań i deserów. To baza takich dań jak: zupy, zapiekanki, sałatki i ciasta.

Dlaczego tak jest? To wynik tego, że Polacy są narodem rolniczym. Od dawna wykorzystują płody rolne i mięso zwierząt hodowlanych, żeby przygotowywać codzienne posiłki.

A które warzywa stosują najchętniej? W polskiej kuchni królują:

  • cebula

  • ziemniak

  • marchewka

  • pietruszka

  • seler

  • czosnek

  • pomidor

  • ogórek

  • kapusta biała

  • burak.

Co z nich przygotowują? Czytaj dalej, a poznasz regionalne dania z polskich warzyw.

Co przygotowuje się z najpopularniejszych warzyw polskich?

Warzywa polskie można gotować, dusić, grillować, piec i smażyć.

Najlepiej gotować je krótko, pod przykryciem, żeby ograniczyć dostęp tlenu. Ugotowane warzywa powinny być lekko miękkie, nie mogą być rozgotowane. Ponadto można je jeść na surowo, kisić i marynować.

Jakie dania przygotowuje się z warzyw w poszczególnych regionach kraju?

Cebula

Cebula stanowi – najczęściej – dodatek do dań pieczonych i gotowanych. Smażenie lub duszenie tego warzywa to jeden z pierwszych etapów przygotowywania zup, potrawek mięsnych, potraw ziemniaczanych i sosów. Ponadto cebulę je się na surowo. W tej postaci to warzywo wzbogaca smak sałatek, kanapek i surówek.

W Polsce popularnym regionalnym daniem z cebulą jest cebularz. Ten okrągły, złocisty, chrupiący, ręcznie formowany placek z mąki pszennej posypany makiem wypieka się na Lubelszczyźnie.

Ziemniak

Ziemniaki przygotowuje się na wiele różnych sposobów. Robi się z nich: placki ziemniaczane, zapiekanki, zupę kartoflankę, kopytka, farsz do pierogów ruskich. Ponadto ziemniaki to świetny zagęszczacz do zup-kremów (zamiast mąki).

Dania z ziemniaków są popularne w Wielkopolsce, gdzie przygotowuje się m.in. pyry z gzikiem, pyzy z mięsem i szare kluchy (kluski z tartych surowych i gotowanych ziemniaków). Także kuchnia śląska jest znana z potraw z ziemniaków, np. klusek śląskich. Z kolei cepeliny, kartacze ze skwarkami, babkę ziemniaczaną i kiszkę ziemniaczaną (ziemniaki w jelicie wieprzowym) przygotowuje się na Suwalszczyźnie.

Marchewka

Podobnie jak cebulę, w Polsce marchew je się po ugotowaniu, usmażeniu, upieczeniu i na surowo. To składnik zup, surówek, a nawet ciast. Marchewka jest też popularnym dodatkiem do obiadowych dań mięsnych, np. w postaci duszonej (na ciepło z groszkiem) lub surowej (starta z dodatkiem jabłka).

Pietruszka

Kuzynkę marchewki, czyli pietruszkę, w polskiej kuchni wykorzystuje się w całości: i natkę, i korzeń. Nać pietruszki aromatyzuje nie tylko zupy, np. krupnik czy rosół, ale i sałatki. Z kolei korzeń wykorzystuje się, żeby przygotować purée, frytki czy zupę-krem z białych warzyw.

Seler korzeniowy

Kolejnym popularnym warzywem w Polsce jest seler. Dawniej gospodynie wkładały jego korzeń głównie do wody wraz z innymi warzywami i mięsem po to, żeby ugotować bulion.

Dziś seler także jest składnikiem włoszczyzny, czyli zestawu warzyw do przygotowania wywaru. Nadaje on rosołowi wyrazisty smak i aromat, marchewka kolor i słodycz, a pietruszka słodko-słony smak z nutą goryczy.

Ponadto z selera robi się surówkę do obiadu (np. z dodatkiem jabłka), purée, zupę-krem czy pasztet. Przygotowuje się też z niego wegetariańskie kotlety.

Czosnek

Czosnek to warzywo, przyprawa i roślina lecznicza w jednym. Świeże ząbki dodaje się do zup (zwłaszcza grochowej i fasolowej), dań mięsnych, sosów, sałat. Nadają im intensywny smak i aromat.

Poza tym czosnek marynuje się i suszy. W kuchni polskiej wykorzystuje się go także do kiszenia ogórków, ponieważ dodaje im pikanterii.

Czosnek to ważny składnik czosnianki – rozgrzewającej zupy typowej dla kuchni podhalańskiej. Dawniej Podhalanie przygotowywali ją z ziemniaków, czosnku, cebuli i mięty. Dziś ma ona postać rosołu zagotowanego z czosnkiem, a podawanego z ziemniakami.

Pomidor

Natomiast pomidory mogą być składnikiem kanapek, sałatek (np. z cebulką), przetworów, sosów, zup… Do wyboru są: malinowe, truskawkowe, czereśniowe i wiele innych. Różnią się od siebie kształtem, kolorem, smakiem i rozmiarem.

W Polsce na masową skalę pomidory uprawia się w Wielkopolsce, zarówno pod osłonami, jak i w gruncie.

Ogórek

Oprócz pomidorów popularnym dodatkiem do posiłków są ogórki. Serwuje się je np. w postaci mizerii, czyli ze śmietaną (lub kefirem czy jogurtem), którą kiedyś nazywano “potrawą ubogich”.

Z kolei ogórki kiszone to przekąska (np. do wódki) i dodatek do mięsa (np. zrazów wołowych zawijanych). Po starciu wykorzystuje się je, żeby przygotować też kwaśną zupę ogórkową. Poza tym ogórki kiszone to jeden z podstawowych składników sałatki jarzynowej.

Ogórki można nie tylko kisić, ale też marynować i konserwować w aromatycznych zalewach.

Kapusta biała

Bardzo kwaśną zupę przygotowuje się też z innego warzywa polskiego, a mianowicie z kapusty białej, którą wcześniej trzeba ukisić. Kwaśnica to typowe danie kuchni góralskiej. Powstaje na bazie właśnie kiszonej kapusty i mięsa, a jest podawane z ziemniakami lub chlebem.

Z białej kapusty przygotowuje się też gołąbki i farsz do pierogów. To także podstawowy składnik świątecznych potraw, tj. postny bigos czy wigilijna kapusta z grochem.

Z połączenia ugotowanej kapusty kiszonej i tłuczonych ziemniaków powstaje parzybroda. To potrawa charakterystyczna dla Kielecczyzny i okolic. Okrasza się ją skwarkami ze słoniny, a przyprawia pieprzem. Dawniej był to codzienny jednogarnkowy obiad na tamtejszych terenach wiejskich.

Burak

Dziesiątym najpopularniejszym warzywem polskim jest burak. To powszechny dodatek do dań: w staropolskiej kuchni marynowany, dziś częściej gotowany i tarty. W Polsce buraki je się też w postaci smoothie, chipsów i purée.

Ponadto z buraków przygotowuje się zupy na ciepło (klasyczny czysty barszcz czerwony z uszkami, buraczkową z ziemniakami) i na zimno. Chłodnik litewski na bazie botwiny i zsiadłego mleka lub kwaśnej śmietany pochodzi z terenów Sejneńszczyzny, które obecnie zajmuje województwo podlaskie.

Cebula, ziemniak, marchewka, pietruszka, seler, czosnek, pomidor, ogórek, kapusta biała, burak to 10 najpopularniejszych warzyw w Polsce. Są one dostępne przez większość roku.

A które warzywa warto jeść latem? Poznaj te aktualnie łatwo osiągalne.

Warzywa sezonowe. Dlaczego warto je jeść latem?

Letnie warzywa sezonowe, dostępne od czerwca do sierpnia, to m.in.:

  • szparagi

  • bób

  • botwinka

  • fasolka szparagowa

  • młoda kapusta

  • sałata.

Teraz te warzywa są świeże, jędrne i aromatyczne, ponieważ dostarczają ich lokalni producenci, więc transport do sklepów, na targi czy bazarki trwa krótko. Można je kupić w dużych ilościach i tanio.

Ponadto te warzywa są bardzo zdrowe. Dietetycy zalecają, aby dziennie jeść minimum 400 g warzyw i owoców, z czego większą porcję powinny stanowić właśnie warzywa. Najbardziej wartościowe są te surowe, czyli w postaci surówek, sałatek, kiszonek i soków.

Warzywa sezonowe wpływają nie tylko na stan zdrowia, ale też na samopoczucie i wygląd. Dlaczego? Dostarczają organizmowi witamin i składników mineralnych. Ponadto są niskokaloryczne i zawierają błonnik pokarmowy, więc wspierają odchudzanie i pomagają utrzymać prawidłową wagę.

Które warzywa wykorzystuje się w kuchni Pod Baranem?

Znamy i cenimy smak, zapach i właściwości prozdrowotne warzyw polskich, dlatego też w Pod Baranem przygotowujemy z nich wiele dań. W kuchni naszej restauracji Jan Baran wykorzystuje m.in. ziemniaki, buraki i kapustę białą. Co robi z tych warzyw?

Na przykład ziemniaki to składnik farszu do pierogów ruskich z dodatkiem twarogu i cebulki. Ponadto podajemy kartofle jako dodatek do dań głównych w postaci: purée, podsmażanych ziemniaków, frytek lub placków smażonych (do wyboru).

Z kolei z buraków Jan Baran przygotowuje barszcz czerwony, który serwujemy z krokietem lub kołdunami (czyli pierożkami z mięsnym farszem). Podajemy je też jako dodatek do dań obiadowych w formie buraczków zabielanych, czyli ze śmietaną.

Poza ziemniakami i burakami w menu Pod Baranem jest kapusta biała w postaci bigosu po staropolsku i gołąbków w aromatycznym sosie borowikowym. A jako dodatek do obiadu naszym gościom polecamy młodą kapustę zasmażaną.

Podsumowując: najczęściej stosowane warzywa w Polsce to m.in. ziemniaki, kapusta i buraki. Jeśli masz ochotę na danie z tymi produktami, przyjdź na obiad lub kolację do Pod Baranem. Dlaczego warto wybrać nasz lokal?

Serwujemy potrawy przygotowywane wyłącznie z warzyw dojrzałych, świeżych, miękkich, o zdrowym kolorze, które kupujemy u lokalnych dostawców. W naszej restauracji tradycja łączy się z nowoczesnością, a każde danie to ukłon w stronę kuchni staropolskiej.

Przyjdź i przekonaj się, jak doskonałe są potrawy, które bazują na warzywach polskich.